Axioperiergos
Η πολύπαθη χώρα του Ιράκ βρίσκεται για ακόμη μια φορά στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος εξαιτίας του φονικού εμφυλίου πολέμου που έχει συμπαρασύρει την πάλαι ποτέ «Μεσοποταμία» σε έναν ανελέητο κύκλο αίματος.
Στην μπαρουτοκαπνισμένη εδώ και αιώνες Μέση Ανατολή το κράτος του Ιράκ έμελλε να παίξει καθοριστικό ρόλο στις γεωπολιτικές εξελίξεις της περιοχής, ενώ αρκετές φορές τις όριζε η ίδια η ηγεσία του με πολέμους και διενέξεις.
Με αφορμή την νέα αιματηρή σύγκρουση στη χώρα και την συζήτηση στις ΗΠΑ εάν θα πρέπει να επέμβουν ή όχι, η thedailybeast πραγματοποίησε ένα αφιέρωμα στον δημιουργό του συγκεκριμένου κράτους, την βρετανίδα Γκέτρτρουντ Μπελ η οποία «εμπνεύστηκε» το κράτος αυτό.
Γεννημένη το 1868 στην Αγγλία, μεγάλωσε σε μια πλούσια οικογένεια και η ευμάρεια αυτή της επέτρεπε από πολύ νωρίς στη ζωή της να πραγματοποιεί μεγάλα ταξίδια και να γνωρίσει αμέτρητες περιοχές του κόσμου. Ηταν αρχαιολόγος, πολιτική αξιωματούχος, συγγραφέας και, παρεπιμπτόντως, κατάσκοπος.
Πως βρέθηκε στο Ιράκ
Εφτασε στην Βαγδάτη διασχίζοντας την αφιλόξενη έρημο μαζί με άλλους λίγο πριν ξεσπάσει ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος, ενώ η πόλη εκείνη την περίοδο βρισκόταν υπό ένα καθεστώς πιστό στους Οθωμανούς. Αυτή ήταν και η πρώτη της γνωριμία με την περιοχή.
Η Γκέρτρουντ Μπελ, 45 ετών τότε, πήγε στην Κωνσταντινούπολη και ζήτησε να πάρει άδεια εισόδου στην περιοχή, την οποία οι αρχές έδωσαν πρόθυμα, καθώς πίστευαν ότι ήταν αρχαιολόγος και φιλόλογος Αραβικών.
Στην πραγματικότητα η Βρετανίδα ήταν κατάσκοπος και εργαζόταν για τα βρετανικά συμφέροντα, γνωρίζοντας ότι εάν συνέβαινε το παραμικρό οι βρετανικές αρχές δεν θα την αναγνώριζαν ως μέλος των μυστικών υπηρεσιών. Το γεγονός ότι γνώριζε αραβικά της έδωσε τη δυνατότητα να συγκεντρώσει αρκετές πληροφορίες για τους Οθωμανούς, ενώ, μαζί με άλλους κατασκόπους είχε στελεχώσει το Αραβικό βραβείο το οποίο έδρευε στο Κάιρο.
Στόχος τους ήταν να φτάσουν στην πόλη Χάιλ, στην οποία δεν είχε φτάσει κανένας Ευρωπαίος από το 1893. Υπό την κάλυψη της αρχαιολογικής έρευνας, ο πραγματικός σκοπός της Μπελ ήταν να αξιολογήσει τη δύναμη της δολοφονικής οικογένειας Αλ Ρασιντ.
Η οικογένεια των Ρασίντ είχε εκδιωχθεί από το Ριάντ από τον νεαρό τότε Αμπντούλ Αζίζ μπιν Αμπντουραχμάν αλ Σαούντ, ο οποίος έμεινε αργότερα γνωστός στην Ιστορία ως Ιμν Σαούντ, ιδρυτής της Σαουδικής Αραβίας. Οι Ρασίντ, ωστόσο, την υποτεύθηκαν και την έθεσαν σε κατ΄οίκον περιορισμό στο βασιλικό συγκρότημα, ωστόσο, η Μπελ συνέχισε να εργάζεται ανελλιοπώς.
Το 1916 η Μπελ ταξίδεψε στη Bασόρα και τον επόμενο χρόνο εγκαταστάθηκε στη Bαγδάτη, αμέσως μετά την κατάληψή της από τους Βρετανούς, όπου ανέλαβε καθήκοντα συμβούλου του αποικιακού διοικητή της Μέσης Ανατολής, σερ Πέρσι Kοξ, για θέματα σχέσεων με τον αραβικό πληθυσμό.
Μια γυναίκα ασκεί τεράστια επιρροή στην περιοχή του «μαύρου χρυσού»
Με τη λήξη του Α’ ΠΠ η Μπελ σχεδίασε τα σύνορα ενός νέου κράτους, της Μεσοποταμίας (που αργότερα ονομάστηκε Ιράκ) το οποίο αποτελούνταν από τις πρώην οθωμανικές επαρχίες της Μοσούλης, της Βαγδάτης και της Βασόρας.
Η Μπελ, μάλιστα, έπεισε τον τότε υπουργό Πολέμου, Ουίνστον Τσώρτσιλ, να ορίσει ως ανώτατο άρχοντα τον πρώην βασιλιά της Συρίας, Φαϊζάλ. Η Γκέρτρουντ, όπως αποδείχθηκε, είχε τόση επιρροή στον ιρακινό μονάρχη που ουσιαστικά κυβερνούσε τη χώρα και τότε αποκλήθηκε «βασίλισσα του Ιράκ δίχως στέμμα». Οταν τελείωσε ο πόλεμος κι ενώ οι ευρωπαϊκές δυνάμεις αποφάσιζαν για το μέλλον της Αραβίας, η Μπελ κατείχε μια σημαντική θέση επιρροής, χάρη στις εσωτερικές πληροφορίες που είχε καταφέρει να αποκτήσει.
Στη διάσκεψη Ειρήνης του 1919, υπήρξε μυστική συμφωνία που είχε συναφθεί με τους Γάλλους, οι οποίοι ήθελαν να έχουν τον έλεγχο της ανατολικής Μεσογείου και επρόκειτο να πάρουν τη Δαμασκό, ενώ η Βρετανία θα κάλυπτε το κενό που άφηνε πίσω της η κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας καταρτίζοντας εκ νέου του χάρτη της Αραβίας.
Κατά την υπόλοιπη περίοδο, η Γκέρτρουντ Μπελ, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην περιοχή, καθώς, γνωρίζοντας τα σχίσματα και τις βεντέτες στην περιοχή, συμμετείχε σε όλες τις συζητήσεις μεταξύ Γάλλων και Αγγλων που διεξάγονταν για τον έλεγχο της περιοχής.
Μια άθεη, φανατική καπνίστρια με λατρεία για τον πολιτισμό
Εκτός από τις πολιτικές της δραστηριότητες, ενδιαφέρθηκε για τη διάσωση του πολιτισμού και της ιστορίας του Ιράκ, της χώρας που περιλαμβάνει τα σπουδαία κατάλοιπα των πολιτισμών της Μεσοποταμίας και την παραμονή τους στον τόπο καταγωγής τους. Συγκέντρωσε έτσι στη Βαγδάτη μεγάλο αριθμό σπουδαίων έργων τέχνης, όπως της Βαβυλωνιακής αυτοκρατορίας κι αυτή η συλλογή αποτέλεσε τον πυρήνα του μουσείου, το οποίο εγκαινιάσθηκε τον Ιούνιο του 1926, ένα μόλις μήνα πριν από το θάνατό της.
Πήγαινε για ιππασία και κολύμπι κάθε μέρα, κάπνιζε πολύ και δεν έκρυβε το γεγονός ότι ήταν άθεη. Έμοιαζε να νιώθει πιο άνετα με τη συντροφιά των Αράβων, παρά με τους συναδέλφους της στο Κάιρο.
Στις 12 Ιουνίου 1926 βρέθηκε νεκρή στο υπνοδωμάτιο του σπιτιού της, λόγω υπερβολικής δόσης υπνωτικών χαπιών.
πηγή: iefimerida.gr
